علامہ اقبال کا حقیقی خواب: آزاد انسان کی بازیافت

  • سعادت سعید

چکیده

Allama Iqbal as a philosopher and a guide to the Muslim nation thoroughly examined the new scientific era of the world. He watched the development of modern thought, and through his independent analytical approach he told humanity at large that slavery is a curse and it is disgracing human beings all over the word. He himself took guidance from the Holy Quran. In his book "Reconstruction of Religious Thought in Islam" he clearly stated that the "Quran is a book which emphasizes 'deed' rather than 'idea" Muslims of India. A good poet always depicts life around him in his poetry. Allama Muhammad Iqbal as a spokesman of his passions and social aims studied life in India under the British rule. Firstly he worked for the unity of Indian people. But when he found that divide and rule policy in India has created so many troubles for Muslims living in India. He suggested them they should struggle for their freedom. His concept of freedom was based on spirituality. In this article, the writer suggests that following Iqbal's spiritual philosophy humanity can touch the path of its pride.

مراجع

۱۔ آغا شوکت علی، ایک نئی لہر، لاہور : اقبال شریعتی۔ فاﺅنڈیشن، ایجرٹن روڈ لاہور،ص ۱۷
۲ ۔ محمد رفیق فضل، مرتب گفتار اقبال،لاہور: ادارہ، تحقیقات پاکستان، دانش گاہ پنجاب، جنوری۱۹۶۹ء، ص۲۷، ۲۸
۳۔ علامہ اقبال،شذرات فکر اقبال مترجمہ افتخار صدیقی،لاہور: مجلس ترقی ادب ،۱۹۷۳ء،ص۷۳، ۷۴
۴۔ ڈاکٹر مبشر حسن، شاہراہ انقلاب، لاہور، مبشر حسن ۱۱ ٹمپل روڈ، س ن، ص ی
۵۔ علامہ محمد اقبال،کلیات اقبال فارسی، پس چہ باید کرد،با اہتمام وحید قریشی، لاہور:اقبال اکادمی، بار دوم ۱۹۹۴ء،ص۷۰۶، ۷۰۷
۶۔ ایضاً،زبور عجم، بندگی نامہ،ص ۴۵۷
۷۔ حضرت سلطان باہو ، ابیات باہو، لاہور ،شبیر برادرزاردو بازار، س ن،ص ۳
۸۔ کلیات اقبال ، پس چہ باید کرد اے اقوام شرق، ص۶۵۸
۹۔ کلیات اقبال (فارسی)پس چہ باید کرد اے اقوام شرق،ص۷۱۳
۱۰ ۔ ایضاً، پس چہ باید کردص ۶۸۹
۱۱۔ ایضاً، ص ۶۹۱
۱۲۔ تراجم راقم الحروف نے کیے ہیں۔
۱۳۔ علامہ محمد اقبال، کلیات اقبال اردو،لاہور اقبال اکادمی، ۱۹۹۹ء، ص ۲۳۷
۱۴۔ علامہ محمد اقبال،کلیات اقبال فارسی، جاوید نامہ، ص ۵۵۳
15. Iqbal, Reconstruction of Religious Thought in Islam, London, Oxford University Press, 1934, p.170
نوع مقاله
Research Article