ایک بھاشاجومستردکردی گئی:ایک تنقیدی مطالعہ
Abstract
During his stay in America, Gyan Chand wrote a book called "Aik Bhasha: Do Likhawat, Do Adab" in which an attempt was made to distort the distinctive identity of Urdu language. The book became controversial due to its critical contents, theoritical confusion, superficial research & biased narrative. As a reaction, several articles were published in some magazines of Indo-Pak, as well as, a few books were also written in which Gyan Chand's monolingual theory was invalidated. Out of the replying books, Dr. Khalil Ahmad Beg's "Aik Bhasha Jo Mustarad Kar Di Gai" is the most significant. The book is a collection of his published articles. The purpose of writing this book is to expose misrepresentations, highlight the facts and save the readers from misguidance. Dr. Beg's approach is balanced and comprehensive, and the method of presentation is scientific, which he has adopted in response to Gyan Chand's book. He has rejected Gyan Chand's alleged views on the criterian of historical and discriptive linguistics knowledge that the origin of a language is determined by spoken form and not its written form, so Urdu & Hindi are same languages and Hindi is a basic language, while Urdu is its Shelly. This article presents a critical study of Khalil Ahmad Beg's replying book and also clarifies to what extent he has succeded in refuting the Gyan Chand's linguistic ideas and presenting a realistic position on linguistic formation of Urdu.
References
۲۔ جین،گیان چند،’’ایک بھاشا:دولکھاوٹ‘‘،دوادب، ایجوکیشنل پبلشنگ ہاؤس، نئی دہلی،۲۰۰۵ء، ص۱۴، ۱۵
۳۔ بیگ، خلیل احمد، ’’ایک بھاشاجومستردکردی گئی‘‘، ص۱ تا ۱۱
۴۔ حوا لۂ مذکور، ص۱۶
۵۔ حوالہ مذکور،ص۳۳
۶۔ جین،گیان چند،’’ایک بھاشا:دولکھاوٹ،دوادب‘‘، ص ۱۱۸
۷۔ بیگ، خلیل احمد، ’’ایک بھاشاجومستردکردی گئی‘‘،ص۳۹
۸۔ حوالہ مذکور،ص۴۹تا۵۳
۹۔ جین،گیان چند،’’ایک بھاشا:دولکھاوٹ،دوادب‘‘، تمہید،ص۱۵
۱۰۔ بیگ، خلیل احمد، ’’ایک بھاشاجومستردکردی گئی‘‘،ص۵۹
۱۱۔ گیان چند،’’اردو،ہندی یاہندوستانی‘‘،مشمولہ :علم ودانش،جلد۱،شمارہ ۲، ۱۹۷۳ء،مدیرپیرغیاث الدین،سری نگر،ص۱۸
نیزمشمولہ: حقائق (مجموعہ مضامین)،نیشنل آرٹ پریس،الٰہ آباد،۱۹۷۸ء، ص۳۳۷ تا ۳۴۳
نیز ’’ایک بھاشا:دولکھاوٹ،دوادب‘‘، حرف اول ،ص۱۲
۱۲۔ ماخوذ از خلیل احمد، ’’ایک بھاشاجومستردکردی گئی‘‘، ص ۶۱ تا ۶۳
۱۳۔ حوالہ ٔ مذکور،ص۶۹ تا ۸۰
۱۴۔ بحوالہ حفیظ صدیقی، ’’کشاف تنقیدی اصطلاحات‘‘،مقتدرہ قومی زبان،اسلام آباد،طبع دوم۱۹۸۵ء، ص