حدائق بخشش از احمد رضا خان بریلوی کا اسلوبیاتی جائزہ

  • محمد افضال بٹ
  • محمد خرم یاسین
  • طاہر عباس طیب

الملخص

Famous Naat writing poet, Molana Ahmad Raza Khan adopted unique stylistics approach in his Naat book “Hadaiq-e-Bakhshish” and proved himself a unique, distinctive and inimitable poet of Naats among his contemporaries. This is why his naat were acclaimed all over the Urdu world and till the time his followership in Naat writing is continued. The large scale stylistic analysis of his poetry shows that not only the tradition of classical period poetry is present there but also some different and very difficult poetic techniques, in large and repeated no. are also part of it. Beside this, his selection of words, revelation of poetic imagination and expression of idea is the clear manifestation of his esthetic sense. This article is an effort to bring into lime light the stylistics of "Hadaiq e Bakhshish".

المراجع

۱۔ شبنم خان، احمد رضا بریلوی کی شہرت کے اسباب ، مشمولہ سہہ ماہی افکارِ رضا(سہہ ماہی)، ممبئی،جلد :۳ ۱ ، شمارہ: ۴،اکتوبر تا دسمبر۰۰۷ ۲، ص: ۳۵۰
۲۔ نسیم بستوی، علامہ،احوال و آثاراعلیٰ حضرت مجدد اسلام، رضا اکیڈمی،لاہور، ۰۶ ۱۹، ص: ۷ ۳
۳۔ محمد یوسف صابر، مرتب ، چودھویں صدی ہجری کی ایک عظیم شخصیت، ناشر محمد ارشاد اختر، فیصل آباد،۳ ۹۸ ۱ء، ص :۱۰
۴۔ ایضاً، ص: ۲۳
۵۔ ایضاً، ص: ۴۱
-6 Encyclopedia Britinica, Published: U.S.A, 1973, P 332
۷۔ مولوی نور حسن نیر، نور اللغات(جلد اول)، نیشنل بک فاو نڈیشن، اسلام آباد، ۱۹۸۹، ص: ۳۱۱
۸۔ فیروز الدین ، مولوی، فیروز اللغات، فیروز سنز،لاہور،ص: ۹۴
۹۔ ابوالاعجاز حفیظ صدیقی، مرتب، کشاف تنقیدی اصطلاحات، مقتدرہ قومی زبان، اسلام آباد،۱۹۸۵ء، ص: ۱۳
۱۰۔ احمد رضا خان، حدائقِ بخشش، مکتبة المدینہ، کراچی،۲۰۱۲ء، ص:۹۹
۱۱۔ ایضاً، ص: ۱۸۲
۱۲۔ ایضاً، ص: ۹ ۱۷
۱۳۔ ایضاً، ص: ۴۰
۱۴۔ عطش درانی، ڈاکٹر،اسلوب اور اسلوبیاتی انتخاب، مشمولہ، صحیفہ (جنوری ۔مارچ ۱۹۹۸)، لاہور ، ص ۲۵
۱۵۔ احمد رضا خان، حدائقِ بخشش،مکتبة المدینہ، کراچی،۲۱۰۲، ص: ۱۰۹
۱۶۔ ایضاً،ص: ۳۴
۱۷۔ ایضاً، ص: ۱۳۸
۱۸۔ محمد حسین مشاہد ، ڈاکٹر، کلام ِرضامیں علمی مصطلحات کی ضیا باریاں، ادارہ دوستی،مالیگاو ں،بھارت، ۲۱۰۲ء، ص: ۳
۱۹۔ احمد رضا خان، حدائقِ بخشش، مکتبة المدینہ، کراچی،۲۱۰۲، ص: ۵۷
۲۰۔ ایضاً، ص:۲۴۲
۲۱۔ ایضاً، ص۴۳
۲۲۔ ایضاً
۲۳۔ معارف رضا(ماہنامہ)،ادارہ تحقیقاتِ امام احمد رضا،کراچی، ۱۹۸۹، ص:۲۱۲
۲۴۔ احمد رضا خان، حدائقِ بخشش،مکتبة المدینہ، کراچی،۲۱۰۲ئ، ص:۵ ۸ ۱
۲۵۔ ایضاً، ص: ۱۸۲
۲۶۔ ایضاً، ص: ۷۸
۲۷۔ ایضاً، ص: ۲۳۰
۲۸۔ ایضاً، ص : ۲۵
۲۹۔ ایضاً، ص: ۸۶
۳۰۔ ایضاً، ص: ۸۰ ۱
۳۱۔ محمود حسین ،ڈاکٹر، مولانا احمد رضا خان کی عربی زبان و ادب میں خدمات“(مقالہ)، ادارہ تحقیقاتِ امام احمد رضا ،کراچی، ۲۰۰۶ ، ص:۲ ۹ ۱
۳۲۔ احمد رضا خان، حدائقِ بخشش،مکتبة المدینہ، کراچی،۲۰۱۲، ص: ۲۳۸
۳۳۔ ایضاً، ص: ۳۴۸
۳۴۔ ایضاً، ص: ۶ ۳
۳۵۔ ایضاً، ص۳۴۸
۳۶۔ عبدالستار ہمدانی، مولانا، فن شاعری اور حسان الہند،ادارہ تحقیقاتِ احمد رضا، کراچی،۲۰۰۳ء، ص :۳ ۱۶
۳۷۔ احمد رضا خان، حدائقِ بخشش،مکتبة المدینہ، کراچی،۲۰۱۲،ایضاً، ص: ۱۴۸
۳۸۔ ایضاً،ص :۸۲
۳۹۔ ایضاً،ص :۹۹
۴۰۔ ایضاً، ص: ۱۱۹
۴۱۔ ایضاً، ص: ۸۷ ۱
۴۲۔فضل کریم، مولانا، احمد رضا تحقیق کے آئینے میں،مشمولہ: ماہنامہ اعلیٰ حضرت بریلی شریف،اڑیسہ، نومبر۔دسمبر ۱۹۹۴ء، ص۵۹۔۵۸
منشور
2022-12-31
القسم
Research Article